زندگی شهری و دور بودن از فضاهای سنتی موجب شده تا کمتر از قبل به غذاها و نان‌های سنتی مقوی روی بیاوریم. غذاهای سنتی با وجود مواد لازم آسان و راحتی که دارند؛ برای سلامتی بسیار مفید هستند. همچنین تنوع در وعده‌های غذایی برای کودکان جالب و اشتهاآور خواهد بود. یکی از این وعده‌ها نان کلانه کردستان است. این نان در بین افراد کرد زبان در شهرهای کردستان، کرمانشاه، سنندج و… به عنوان یک وعده غذایی شناخته می‌شود. طرز تهیه نان کلانه کردستان برای افرادی که از غذاهای تکراری خسته شده‌اند بسیار راحت است. در ادامه همراه با مجله آشپزی مامی کوکینگ باشید.
فهرست محتوا
نان کلانه کردستان؛ وعده‌ای بی‌نظیر
نان کلانه یک وعده غذایی خوشمزه است که گاهاً نام فست‌فود نیز به آن داده می‌شود. مردم کردستان این نان را مانند پیتزا برش داده و با روغن محلی سرو می‌کنند. این روغن مانند سس به نان کلانه طعم و عطر می‌دهد. همچنین نوشیدنی مخصوص در کنار این نان دوغ ترش محلی است. برای کردها طرز تهیه نان کلانه کردستان به روش‌های مختلف امکان‌پذیر بوده اما آن‌ها بیشتر پخت روی ساج را ترجیح می‌دهند. ساج یک ظرف مخصوص پخت نان به شکل محدب است. البته بدون این وسیله روی سینی یا تابه بزرگ هم امکان تهیه نان کلانه وجود دارد.
طرز تهیه نان کلانه کردستان به 300 سال قبل برمی‌گردد. یعنی این غذا ریشه دیرینه در بین مردم این شهر و کرد زبان‌ها دارد. سبزی مخصوص این نان، پیچک نام داشته که در فصل بهار به صورت خودجوش در نواحی غربی کشور رشد می‌کنند. این سبزی عطر خاصی دارد و در مقابل سایر سبزی‌ها قابل قیاس نیست. اما هنگامی که این سبزی در دسترس نباشد هم می‌توان نان کلانه را آماده کرد. این نان محلی با سبزی‌هایی مانند پیازچه یا تره نیز پخته می‌شود. تهیه نان کلانه در کشورهایی مانند افغانستان، ترکیه و آذربایجان نیز رسمیت دارد.
مواد لازم جهت تهیه نان کلانه کردستان
این مواد برای پخت ده نان کلانه مناسب است:
- آرد سفید گندم: 2 پیمانه
- آب: به میزان لازم
- نمک: یک یا دو قاشق چای‌خوری
- پیچک، تره یا پیازچه: یک دسته
- روغن یا کره حیوانی: 50 گرم
طرز تهیه خمیر نان کلانه کردستان
ابتدا سبزی‌ها را خوب شسته و خشک کنید. سپس تمام آن‌ها را به‌صورت ساتوری خرد و ریز نمایید. آرد را الک کرده و نمک را به آن اضافه کنید. پس از این فرآیند آبی که از قبل آماده شده را آرام‌آرام به آرد اضافه نمایید. همراه با این کار مخلوط را هم بزنید تا خمیر حاصل شود. بعد از اینکه خمیر به‌دست آمد، آن را خوب ورز دهید. خمیر باید به‌قدری ورز داده شود که فاقد چسبندگی و یک‌دست باشد. خمیری که درست شده را در یک ظرف بزرگ بگذارید و درب آن را با سلفون یا کیسه فریزر خوب بپوشانید.
این خمیر باید حدود 3 ساعت در هوای نسبتاً گرم باقی بماند. اما پس از این مدت باز هم خمیر باید ورز داده شود تا حالت مورد نظر نان کلانه را داشته باشد. پس باز هم خمیر را به مدت 4 الی 6 دقیقه ورز دهید. حالا نوبت تقسیم‌کردن نان به قسمت‌های مساوی است. ده قسمت از خمیر را به یک اندازه بردارید. روی یک سطح صاف مانند سینی بزرگ و وسیله مشابه آن، مقداری آرد الک کنید. این کار کمک می‌کند تا خمیر به ظرف نچسبد و به راحتی شکل بگیرد.
خمیر باید به اندازه یک نان لواش نازک شود. پس با وردنه یا وسیله‌ای مشابه، می‌توانید آن را روی سطحی که از قبل آرد پاشیده شده صاف کنید. پس از اینکه خمیر به لایه‌ای نازک تبدیل شد آن را باز نمایید. سبزی را در یک قسمت از خمیر بریزید. قسمت دیگر را به آرامی بدون اینکه خمیر تا شود روی سبزی‌ها برگردانید. در این قسمت از تهیه، نان کلانه باید شکل یک نیم‌دایره را پیدا کنند. برای اینکه مواد داخل خمیر بیرون نریزند باید قسمت‌های خارجی آن را با دست فشار دهید تا خوب بسته شود.
طرز پخت نان کلاته کردستان
حال نوبت آن است تا یک بار دیگر خمیر را وردنه بزنید. دقت کنید این بار باید آرام‌تر این کار را تکرار کنید چراکه این بار صرفاً جهت صاف‌شدن خمیر وردنه می‌زنید. حالا مواد کاملاً آماده پخته‌شدن هستند. ساج، تابه یا سینی را روی حرارت مستقیم قرارداده و صبر کنید تا به دمای لازم برسد. خمیر را برداشته و آرام روی سطح داغ ظرف قرار دهید. توجه داشته باشید که نان نباید بیش از حد برشته و یا خام باشد. حتماً در زمان پخت نان باید نقاط تیره مایل به قهوه‌ای سطح نان دیده شود.
هر دو سطح نان باید به اندازه کافی پخته شوند. شهرهای نواحی غربی کشور مانند کرمانشاه، پس از پخت نان روی آن یک لایه زعفران دم‌کرده می‌مالند. این زعفران بو و عطر نان کلانه را چند برابر می‌کند. همچنین برخی افراد هنگام میل این نان روی آن روغن و کره محلی می‌زنند و با ماست محلی میل می‌نمایند. حین پخت توجه داشته باشید شعله باید ملایم باشد. اگر نان کلانه روی حرارت کمتر از حد قرار گیرد، نان خشک و غیرقابل مصرف خواهد شد.
نکات قابل توجه در طرز تهیه نان کلانه کردستان
نان کلانه به دلیل طرز تهیه سنتی آن، توسط ساج پخته می‌شود. بیشتر افراد که در شهر زندگی می‌کنند به ساج دسترسی ندارند. شما می‌توانید از هر ظرف صاف و محدبی که توانایی قرار گرفتن در مقابل حرارت را داشته باشد و نان خوب پخته شود، استفاده کنید. این ظرف می‌تواند یک سینی بزرگ، کف قابلمه و تابه باشد. اگر به بو و عطر سیر علاقه دارید، با سلیقه خود آن را به مواد داخل خمیر اضافه نمایید. نان کلانه را می‌توان درون تنور و فر نیز پخت.
بعضی افراد حین آماده‌سازی خمیر نان کلانه، طبق سلیقه خود آن را کمی کلفت‌تر درست می‌کنند. این نان فقط با روغن و کره حیوانی آماده می‌شود. اگر به کره و روغن حیوانی حساسیت دارید؛ می‌توانید از کره گیاهی حین سرو استفاده کنید. برخی طرز تهیه نان کلانه و پیچکینه را اشتباه می‌گیرند. پیچکینه نوعی نان است که در حین آماده‌سازی خمیر، سبزی پیچک را به آن اضافه می‌کنند. در برخی اقوام پخت این نان همراه با خمیر مایع یا تخم مرغ نیز انجام می‌شود.
کلام پایانی
طرز تهیه نان کلانه کردستان اصلاً کار سختی نیست و به هر روشی که تمایل داشته باشید انجام می‌شود. همچنین مردم کردستان از این نان برای میزبانی در جشن‌ها و مراسم‌های باشکوه خود استفاده می‌کنند. نام دیگر این نان خوشمزه، که‌لانه است. در کشور افغانستان به نام بولانی و در کشور ترکیه به نام گوزلمه از آن یاد می‌شود. این غذا جایگزین مناسبی برای فست‌فودها و غذاهای چرب مضر است. نان کلانه به تنهایی یک غذای کامل با ویتامین‌های فراوان به‌حساب می‌آید. استفاده از روغن طبیعی و نوشیدن دوغ در کنار آن، تضمین‌کننده سلامت جسم است.
مقالات بیشتری بخوانید
