تباهگ، غذای سنتی بلوچستانی است که با گوشت ورقه‌ای خشک که مدت‌ها در زیر آفتاب مانده، آماده می‌شود. در این غذا، نمک و پودر انار به عنوان اصلی‌ترین ادویه‌ها به کار می‌رود. در گذشته، مدت زمانی حدود یک هفته تا 10 روز برای آماده سازی گوشت تباهگ نیاز بود. ولی امروزه می‌توان این گوشت خشک را در فر نیز آماده کرد.
در ادامه این مقاله از مجله آشپزی مامی کوکینگ، به تاریخچه و طرز تهیه تباهگ، غذای سنتی بلوچستان می‌پردازیم. قطعا بعد از خواندن این آموزش، برای درست کردن این غذا مشتاق و علاقه‌مند خواهید شد.
فهرست محتوا
تباهگ
تباهگ (tabaheg) یکی از غذاهای معروف و اصیل شهر سیستان و بلوچستان است. این غذا در شهرهای عرب نشین اطراف خلیج فارس نیز طبخ می‌شود. برخی از افراد، این نوع گوشت تباهگ را برای اطرافیان خود از سیستان و بلوچستان سوغاتی می‌آورند. این غذا در روزهای سرد سال و همچنین، ماه رمضان در وعده سحری به عنوان یک غذای مقوی میل می‌شود.
تباهگ به نوعی، یک روش برای نگهداری از گوشت است. مردم در سیستان و بلوچستان، زمانی که یخچالی برای نگهداری از گوشت وجود نداشت؛ آن را به پودر انار و نمک آغشته می‌کردند. بعد از این کار، به دور گوشت یک توری نازک و تمیز می‌پیچیدند. گوشت را بر روی یک طناب، جایی که آفتاب مستقیما به آن بتابد، تا چند ماه و چند سال نگهداری می‌کردند.
البته، گوشت تباهگ شده روی طناب، بعد از یک هفته کاملا خشک و آماده می‌شود. ولی چون در زمان‌های قدیم، جایی برای نگهداری از گوشت وجود نداشت، آن را همچنان در زیر آفتاب می‌گذاشتند.
بعد از آماده سازی این گوشت در زیر آفتاب، از آن یک خوراک لذیذ یا تباهگ در کنار پلو بلوچی آماده می‌کنند. این غذا شباهت زیادی به غذای «گوشت لند» در هرات یا «گوشت قاق» در کابل دارد.
تاریخچه طرز تهیه تباهگ، غذای سنتی بلوچستان
طرز تهیه تباهگ به چند قرن پیش بازمی‌گردد. همان‌طور که گفتیم، در گذشته، روشی برای نگهداری از گوشت وجود نداشت، در طی این شرایط، گوشت تباهگ شده شکل گرفت. در ایام عید، مثل عید قربان و عید فطر که مردم بلوچستان گوشت قربانی می‌کردند، برای نگهداری از آن، آن را نمک سود کرده و خشک می‌کردند.
برای انجام این کار به روش سنتی، ابتدا گوشت را به ورقه‌هایی تبدیل می‌کردند. تمام گوشت‌ها را به خوبی به نمک و پودر انار آغشته می‌کردند و به روی یک طناب می‌انداختند. برای جلوگیری از هجوم مگس‌ها و نفوذ گردوغبار، یک پارچه توری تمیز به دور گوشت‌ها می‌پیچیدند.
همان‌طور که گفتیم، گوشت تباهگ بعد از یک هفته الی 10 روز آماده می‌شود و می‌توانید آن را بپزید. ولی در گذشته، باقی مانده گوشت تباهگ را داخل مشک نگه می‌داشتند تا در ایامی دیگر، یک خوراک تباهگ لذیذ آماده کنند.
مواد لازم در طرز تهیه تباهگ، غذای سنتی بلوچستان
- گوشت گوسفند ورقه شده، 3 عدد
- پودر انار یا دانه‌های انار خشک شده به مقدار لازم
- نمک، فلفل و دیگر ادویه‌های دلخواه به مقدار لازم
طرز تهیه تباهگ، غذای سنتی بلوچستان
همان‌طور که گفته شد، تباهگ یکی از غذای سنتی و اصیل بلوچی است. این غذا در بلوچستان به همان شیوه سنتی آماده می‌شود ولی برخی به دلیل محدودیت در فضا، ترجیح می‌دهند که آن را به روش ساده‌تری درست کنند. در ادامه، آماده سازی این غذای محلی را به روشی ساده آموزش می‌دهیم.
مرحله اول
در ابتدا، گوشت گوسفندی ورقه شده را داخل نمک و پودر انار بخوابانید. با این ترکیبات، گوشت را به خوبی طعم دار کنید. به طوری که تمام سطح گوشت را نمک و پودر انار بپوشاند.
مرحله دوم
گوشت را داخل مایکروفر یا فر از قبل گرم شده قرار دهید. حرارت فر نباید به طوری باشد که گوشت بسوزد. ما فقط می‌خواهیم که گوشت و ادویه‌های روی آن کمی خشک شود.
مرحله سوم
بعد از خشک شدن گوشت همراه با پودر انار و نمک، گوشت را به همراه کمی نمک، فلفل و دیگر ادویه‌های دلخواه و مقداری آب، روی حرارت بگذارید. تا زمانی که آب به جوش آید، اجازه دهید تا گوشت شما بپزد.
مرحله چهارم
حالا ورقه‌های گوشت را از آب گوشت جدا کرده و آب گوشت را کنار بگذارید. حالا باید گوشت‌های نرم شده را داخل روغن داغ، کمی تفت دهید تا کاملا آماده شود.
مرحله پنجم
بعد از آماده شدن گوشت، می‌توانید از آب گوشت برای درست کردن برنج بلوچی استفاده کنید. برای این کار تنها کافی است که برنج خود را به همراه آب گوشت تباهگ، دم کنید. گوشت تباهگ شده را به همراه برنج میل کنید.
نکاتی درباره طرز تهیه تباهگ، غذای سنتی بلوچستان
برخی از افراد، معتقدند که سرخ کردن گوشت و روغن طعم جذاب تباهگ را از بین می‌برد. به همین دلیل، پس از پخت آن در آب و نمک و فلفل، دیگر آن را در روغن تفت نمی‌دهند. مستقیما در کنار برنج می‌خورند یا گوشت تباهگ را به همراه آب آن به طور خوراک میل می‌کنند.
یکی دیگر از روش‌هایی که می‌توانید تباهگ را آماده کنید، به روش استانبولی است. در زمانی که آب به همراه گوشت در حال جوش بود، کمی دیگر آب را به همراه برنج با ترکیب تباهگ مخلوط کرده و اجازه دهید تا برنج دم بکشد. در این روش، شما یک تباهگ کته آماده شده همراه با آب گوشت را دارید. علاوه بر برنج، گوشت تباهگ در کنار نان نیز میل می‌شود.
برای تهیه پودر انار، می‌توانید دانه‌های انار را خشک کرده و به کمک آسیب، آنها را به خوبی آسیاب کنید. اگر آماده سازی این پودر برای شما سخت و زمان‌بر است، امکان تهیه این پودر از عطاری‌ها نیز ممکن است.
در آخر
در این مقاله به شما طرز تهیه تباهگ، غذای سنتی بلوچستان را آموزش دادیم. این غذا همچنان در بلوچستان به روش سنتی آماده می‌شود ولی شما می‌توانید آن را به روش ساده‌ای که آموزش دادیم هم درست کنید. این غذا در کنار تمامی چاشنی‌ها مانند ترشی، سیرترشی، سبزی و ماست نیز خورده می‌شود. امیدواریم که به زودی این غذا رو درست کرده و از طعم لذیذ آن لذت ببرید.
مقالات بیشتری بخوانید
